BOŞANMA DAVASI VE SÜREÇLERİ

Boşanma davası özel hukuk alanına girmektedir.

·        Boşanma, eşler hayattayken, kanunda öngörülmüş olan herhangi bir sebebe

dayanarak eşlerden birinin açacağı dava sonucunda hâkimin kararı ile evlilik birliğine son verilmesidir.

Boşanmanın sebepleri

Boşanmanın gerçekleşmesi için buna imkân veren sebepler kanunda düzenlenmiştir. Bu sebepler Medeni kanun 161 ile 166. maddeler arasında düzenlenmiştir.

·        Boşanmanın özel ve genel sebepleri şeklinde bir ayrım söz konusudur.

ÖZEL VE GENEL SEBEPLER

-            Boşanmanın özel sebepleri

1.        Zina

2.        Hayata kast, pek kötü muamele ya da onur kırıcı davranış

3.        Küçük düşürücü suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme

4.        Terk

5.        Akıl hastalığı

-            Boşanmanın genel sebepleri

1.        Evlilik birliğinin temelinden sarsılması

2.        Eşlerin boşanma hususunda anlaşmaları

3.        Ortak hayatın kurulamaması ya da fiili ayrılık

Boşanma davası anlaşmalı ve çekişmeli olarak iki şekilde gündeme gelir.

 ÇEKİŞMELİ BOŞANMA DAVASI

Çekişmeli boşanma davaları kanunda düzenlenen boşanmanın özel ve genel sebeplerine dayanılarak açılabilir. Bu sebepler MK 161-166 arasında düzenlenmiştir.

Çekişmeli boşanma davasında hangi tarafın kusurlu veya daha fazla kusurlu olduğu da önemlidir. Bu durumda da çekişme yaşanmaktadır. Boşanma davasını açan eş diğer eşten daha fazla kusurlu çıkması halinde açılan boşanma davası reddedilir. Daha az kusurlu eş boşanmayı istemiyor ise boşanma kararı verilemez.

Ayrıca çocuk var ise velayet, mal paylaşımı, nafaka, maddi ve manevi tazminat konularında da çekişmenin yaşanması söz konusudur.

ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASI

Eşlerin boşanma hususunda anlaşmaları

Eşlerin boşanma için anlaşmaları hususunda genel ve mutlak bir boşanma sebebi vardır. Kanun eşlerin boşanma hususunda anlaşmış olmalarını, evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına yakın bir durum olarak ve ortak hayatın devamının beklenemez hale getirdiğine ilişkin bir faraziye olarak kabul etmiştir. Boşanmanın özel ve genel sebepleri anlaşmalı boşanmada şart olarak aranmamaktadır.

Fakat sadece eşlerin anlaşmış olmaları boşanmanın gerçekleşmesini sağlamamaktadır. Buna dair bazı ek şartlar aranmıştır.

1.        ANLAŞMALI BOŞANMAYA KARAR VERİLEBİLMESİNİN ŞARTLARI

·        Evlilik en az bir yıl sürmüş olmalıdır.

·        Boşanmak için eşler ya birlikte mahkemeye başvurmalı ya da bir eş, diğerinin açtığı boşanma davasını kabul etmelidir.

·        Hâkimin tarafları bizzat dinlemesi aranır.

·        Tarafların yapmış oldukları anlaşmanın hâkim tarafından uygun bulunması gerekir.  

DAVANIN KONUSU

MK 167’de “Boşanma davası açmaya hakkı olan eş, dilerse boşanma dilerse ayrılık kararı isteyebilir” şeklinde düzenlenmiştir.

Hâkim, eşlerin istekleri veya mahkemede topladığı bilgiler doğrultusunda ayrılık ya da boşanmaya karar verebilir.

Bu iki kararda yenilik doğuran bir haktır. Ayrılık kararı, evlilik birliğinin sonlanmasını sağlamaz, sadece eşlerin ortak hayatını tatil etmelerine olanak sağlar. Boşanma kararı ise evlilik birliğini sona erdirir.

Ayrılık kararı barışma ihtimalinin bulunmadığı durumlarda istenemez yani 166/f.3 ve 166/f.4 bakımından ayrılık kararı istenemeyeceği söz konusudur.

Bazı hallerde hâkimin takdir yetkisi bulunmaktadır. Ancak 166/f.3 ve 166/f.4 hallerinde hâkimin böyle bir takdir yetkisi yoktur.

YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME

MK 168 de yetkili mahkeme, “…eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.” şeklinde açıklanmıştır.

Görevli mahkeme ise aile mahkemesidir. Eğer bulunulan yerde aile mahkemesi yok ise, oradaki asliye hukuk mahkemesi işlemleri gerçekleştirir.

ÇEKİŞMELİ BOŞANMA DAVASINDA YARGILAMA USULÜ

MK 184’te boşanma davası için özel kurallar düzenlenmiştir. MK 166/f.3 ve MK 166/f.4’e göre açılan davalara madde 184 uygulanmaz. Boşanma davası yargılaması Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda yer alan genel hükümlere tabidir.

1.        Aile mahkemesine dava dilekçesi verilerek boşanma davası açılır.

2.        Davalının, dava dilekçesinin tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde cevap dilekçesi verme hakkı vardır.

Bu dilekçelerde deliller ayrı ayrı gösterilmelidir. Deliller ilk etapta gösterilmelidir yani deliller süreçte önemlidir. Özellikle dava dilekçesinde ya da cevap dilekçesinde deliller kısmına mutlaka özen gösterilmelidir. İlk dilekçelerde belirtilmeyen hiçbir delile daha sonra değinilmemektedir. Buna Davanın genişletilmesi yasağı denir. Delillerin hepsi ilk etapta belirtilmek zorundadır ama hepsi eklenmek zorunda değildir. Dilekçeye eklenmemiş olabilir belirtilmiş ama eklenmemiş ise ön inceleme duruşmasında verilen 2 hafta sürede bu deliller sunulur. Tanık var ise de dava ve cevap dilekçesinde bahsedilmesi gerekmektedir.

3.        Davacı, davalının verdiği cevap dilekçesine 2 hafta içerisinde cevap dilekçesi verebilir. Daha sonra bu cevap dilekçesine de 2 hafta içerisinde davalının cevap dilekçesi verme hakkı vardır yani tarafların 2 kez dilekçe sunma hakkı vardır. Buna dilekçeler aşaması denmektedir.

4.        Dilekçeler aşamasından sonra ön inceleme duruşması olacaktır. Ön inceleme aşaması usul yönünden en önemli kısımlardan biridir. Bir nevi tespit duruşmasıdır. Ön inceleme duruşması itiraz edebileceğimiz son noktadır. Ön inceleme duruşmasından sonra genişletilmesi söz konusu olmaz.

5.        Daha sonra tahkikat aşamasına geçilir. Tahkikat aşamasında araştırma kısımları yapılır. Tüm delillerin toplandığı ve getirilen delillerin tartışıldığı aşamadır.

6.        Tahkikat duruşması aşamasından sonra sözlü yargılama aşamasına geçilir. Sözlü duruşmada taraflar son kez dinlenir ve boşanma davası hakkında hüküm verilir.

DAVA SONUNDA VERİLECEK KARAR: BOŞANMA YA DA AYRILIK KARARIDIR.

Eşlerden birinin -boşanma sebeplerinden biri gerçekleşmesi halinde- boşanma davası yerine ayrılık davası açması mümkündür. MK 170/f.2 uyarınca da ayrılık davası açılması ve şartların gerçekleşmesi halinde, hâkim ayrılığa karar verir. Bu durumda hâkim ayrılık yerine boşanmaya karar veremez. MK 170/f.3 uyarınca ise boşanma davası açılmış olması halinde hâkim boşanmaya ya da ortak hayatın yeniden kurulması ihtimalini görürse ayrılığa karar vermektedir.

Ayrılık kararının sonuçları

MK 171 “Ayrılığa bir yıldan üç yıla kadar bir süre için karar verilebilir. Bu süre ayrılık kararının kesinleşmesiyle işlemeye başlar.”

Ayrılık kararı sonucunda eşlerin evlilik birlikleri devam etmektedir sadece ortak hayata bir süre ara verilmiştir. Evli olma statüleri devam ettiği için iki tarafta ayrılık kararından önce birbirlerine karşı olan sorumluluklarını ayrılık kararından sonra da devam ettirmek durumundadırlar. Örneğin ayrılık kararından sonra eşlerin başka bir kimse ile cinsi münasebette bulunması da ayrılık kararından önceki gibi zina sayılmaktadır.

Ayrılık süresi dolunca, ayrılık kendiliğinden sona erer. (MK 172/f.2)

Boşanmanın sonuçları

Boşanma kararı ile evlilik birliği sona erer. Fakat sadece evlilik birliğinin sona ermesi ile kalmamaktadır. Başka sonuçlara da sebep olmaktadır. 

Boşanma kararı eşleri, çocukları ve mali durumları ilgilendiren sonuçlar doğuracaktır.

-            Eşler yeniden evlenebilirler. (Ayrılık kararında olduğu gibi birbirlerine karşı olan sorumlulukları devam etmez.)

-            Eşlerin birbirlerine karşı miras hukukundan doğan hakları da sona erer.

-            Evlenme ile söz konusu olan kişisel durumları değişir ya da korunur. (Kadının soyadının evlenmeden önceki soyadına dönmesi kişisel durumun değişmesine örnektir.)

-            Çocukların velayeti açısından sonuçlar doğurur.

-            Daha az kusurlu olan maddi ve manevi tazminat isteminde bulunabilir. Bu da mali sonuç doğurur.

-            MK 175/1’e göre taraflardan herhangi biri yoksulluk nafakası isteyebilir.  Yine çocukların velayetini alan taraf iştirak nafakası talep edebilir.

Stj. Öğr. Av. Dilara Canbazoğlu

Boşanma dava sürecinde; hak kaybı yaşanmaması adına özellikle nafaka ve velayet konularında, bunlara ek olarak da mal paylaşımı noktalarında avukat desteği almanız önerilir.

İrtibat Tel: +90538 090 91 39

#silivriavukat #silivriboşanmaavukatı #silivrianlaşmalıboşanma #silivriçekişmeliboşanma #anlaşmalıboşanmadavası #çekişmeliboşanmadavası #boşanma #boşanmadavası #silivriavukat #silivriaileavukatı #ailehukuku